Muzisch project

Een van de taken binnen de opleiding was het organiseren van een muzisch project aan de hand van een zelfgemaakt filmpje met prenten uit een bestaand prentenboek.

Samen met een medestudente heb ik mij laten inspireren door het boek "De kleine prins" van Antoine de Saint-Exupéry, een klassieker uit mijn jeugdjaren. Toen was het verplichte literatuur in de lessen Frans, maar de kleine prins had mijn hart gestolen!



Antonie de Saint-Exupéry
De opdracht was om drie muzo-lessen uit te werken, telkens in een ander domein en met een andere bouwsteen en gebaseerd op een ander element, met het filmpje als instap.

Een van de scholen waar ik regelmatig vervangingen doe, was laaiend enthousiast over het idee om dit muzo-project te geven in het vierde leerjaar. Om praktische redenen -zowel aan de kant van de school als van onze kant- hebben we ervoor gekozen een muzo-voormiddag te houden i.p.v. drie afzonderlijke lessen.

De eerste stap was een brainstorm, waarbij we onze fantasie volledig lieten gaan rond alles wat er in het verhaal voorkomt.

Om de leesbaarheid te verhogen hebben we onze woordspin uitgetypt:


We waren het heel snel eens over de lessen die we op basis hiervan zouden uitwerken:

  1. een les beweging waarbij we samen met de leerlingen een ruimtereis maken (element uit het verhaal: reis langs de planeten van de kleine prins)
  2. een les drama waarbij we de buitengewone 'volwassenen' vanop de planeten zouden uitvergroten (element uit het verhaal: de ontmoetingen van de kleine prins)
  3. een les beeld waarbij we ons laten inspireren door de planeten van ons zonnestelsel (element uit het verhaal: de beschrijving van de planeet van de kleine prins)

De volledige uitwerking van deze drie lessen zijn te vinden onder het tabblad 'Muzo-lessen'.

Realisatie en reflectie van het project

Donderdag 17 maart 2016 kregen we de kans om een hele voormiddag dit muzisch project uit te werken in 4B van Basisschool Don Bosco te Hoboken. De leerlingen keken er naar uit en wij -Niki en ik- waren minstens even enthousiast. 

Nadat we ons hadden voorgesteld, zijn we overgegaan op het filmpje dat we gemaakt hebben met de prenten van de kleine prins. De leerlingen zaten heel geboeid te kijken en waren bijna uitzonderlijk stil. Het was wel leuk dat ze meteen de stem van het filmpje herkenden als 'die van de juf'. 



Na het bekijken van het filmpje werd dit klassikaal besproken. We stimuleerden de leerlingen om zelf de nodige elementen uit het verhaal te halen zodat de link naar de verschillende lesonderdelen kon gemaakt worden. 

De leerlingen waren helemaal mee met het verhaal wat de instap naar onze eerste les -de les bewegingsexpressie- heel gemakkelijk maakte. Alle leerlingen gingen met plezier mee op onze 'ruimtereis'. Ook al kenden de leerlingen elkaar heel goed, merkten we toch in eerste instantie een beetje schroom om tot beweging te komen. We hebben dit opgelost door zelf ook zonder gêne mee te doen. Door het verhaal waarmee we de muziek begeleidden, kwamen de leerlingen redelijk snel tot gevarieerde bewegingen. 


Tijdens het eerste stuk van de creatiefase hebben we de leerlingen bewust met de ogen toe laten werken. Dit zorgde er voor dat iedereen tot beweging kwam én dat ze elkaar niet gingen na-apen. Eén leerling, die zelden haantje-de-voorste is in de les maar nu heel enthousiast tot mooie bewegingen kwam, hebben we extra in de spotlight gezet.

Gezien we vooral focus wilden leggen op de bouwsteen ruimte, bleven we de leerlingen aanmoedigen om zich door de klas te bewegen alsof het een echte reis door de ruimte was.
Tijdens het toonmoment zorgden we na elke groep voor een applaus als extra bevestiging dat de leerlingen goed bezig waren.      

De link naar de les drama werd gemaakt door van de nageaapte ruimtewezens en robots over te stappen naar de bewoners van de planeten die de kleine prins tegenkomt. De leerlingen vonden de overacting van Niki hilarisch. Dit zorgde voor een fijne en ontspannen sfeer. Het vinden van de typische karakteristieken van de verschillende personages leverde geen enkel probleem op. De opdracht om zelf deze personages te spelen werd meteen goed begrepen. Het feit echter dat ze tussen de twee dialogen moesten kiezen, was niet voor iedereen meteen duidelijk. 

Tijdens het voorbereiden hebben we continu rondgewandeld tussen de groepjes om bij te sturen waar nodig. De meeste leerlingen hadden echter maar weinig bijsturing nodig. Wij hadden niet aangegeven dat er rekwisieten gebruikt mochten worden maar enkele groepjes stelden spontaan die vraag. We hebben dit dan voor de hele klas als mogelijkheid gegeven. 



Het was goed dat we de les zijn aangevangen voor de speeltijd en het toonmoment pas na de speeltijd was gepland, want enkele leerlingen voelden zich veel zekerder doordat ze tijdens de speeltijd nog konden repeteren. 

Tijdens het toonmoment hebben we schitterende resultaten gezien. Voor de toeschouwers was het bij elke groep meteen duidelijk wie welk personage vertolkte. Dit bewijst dat ze de karakteristieken goed hebben kunnen weergeven. Wij waren dan ook heel trots op 'onze' leerlingen!  

De les beeld zagen we met een dubbel gevoel tegemoet. Zelf waren we niet allebei even enthousiast over boetseren met klei. Niki houdt niet zo van het gevoel aan haar handen. We hielden er dan ook rekening mee dat niet alle leerlingen graag met klei werken. Onze bezorgdheid was echter onterecht. Toen de leerlingen hoorden dat er met klei gewerkt zou worden, sprongen ze haast een gat in de lucht. 

Om er zeker van te zijn dat er grote verschillen in de resultaten zouden zitten, hebben we eerst een PowerPoint laten zien en de leerlingen zelf laten ontdekken dat geen enkele planeet er hetzelfde uitziet. Ze hebben ook gezien dat de oppervlakte van de verschillende planeten niet dezelfde structuur heeft. Als extra inspiratie voor de leerlingen die wat vast zaten hebben we deze PowerPoint continu laten lopen tijdens het creëren. 
De leerlingen waren allemaal vrij snel op gang. We moesten sommigen er wel regelmatig op wijzen dat je klei moeilijk aan elkaar kan hechten omdat bij het drogen, kleine onderdelen er gemakkelijk terug afvallen. Het gebruiken van de materialen om textuur en structuur aan te brengen behoefde weinig begeleiding. Op een bepaald moment kwam er wel de vraag hoe je het best een krater maakt en dit hebben we dan samen bekeken. 


Aangezien we de opdracht heel duidelijk geformuleerd hadden, verliep het proces bij bijna alle leerlingen vlot. In het andere geval was het voldoende om enkele open vragen te stellen om de leerling terug op gang te krijgen. Omdat we met twee rondliepen was het gemakkelijker te begeleiden en niet alleen tussen te komen bij vragen of problemen maar ook regelmatig aan te geven dat de leerling goed bezig was. Het feit dat we ook volop foto's maakten van het proces en de resultaten zorgde voor extra trots bij de leerlingen. 


De resultaten waren prachtig en verdienden zeker een toonmoment. Eerst kregen de leerlingen de kans om alle uitgestalde planeten te bewonderen als ware het een museum. Daarna kregen de leerlingen individueel de kans om voor de hele klas iets meer te zeggen over hun planeet en was er ruimte om extra vragen te stellen. 

Wij vonden het een hele fijne ervaring die zeker voor herhaling vatbaar is. Omdat we wilden weten of de leerlingen dezelfde beleving hadden, hebben we een evaluatiemoment gehouden waarbij de leerlingen de MuzO-voormiddag een aantal sterren mochten geven. Daarvoor hadden we blaadjes voorzien met vijf lege sterren die ze mochten kleuren naargelang ze het 'slecht' (geen of één ster) tot 'superfantastisch' (vijf sterren) vonden. Op de foto kan je zien dat Niki en ik niet de enigen waren met een goed gevoel! :-)



Update 24/05/2016: Het filmpje is sinds vandaag ook op YouTube te vinden: