Creatief met samenstellingen

Sinds de uitzending op Ketnet waarin de nieuwe YouTube-hit "PAPP" werd getoond, zit deze oorwurm in veel (kinder)oren! En zoals het hoort bij een goede YouTube-hit, worden we ook overspoeld met parodieën!

Deze inspireerde mij meteen als instap voor een les Nederlands over samenstelling, maar eventueel ook als muzische afronding van een les over dit onderwerp:

En die oorwurm... da's héél graag gedaan! ;-)

Uitvoering gedichtenpad bovenbouw met het 4de leerjaar

Zo, de laatste 'verplichting' van mijn muzofolio-blog: mijn ervaringen met het gedichtenpad voor de bovenbouw (zie bericht van 3 mei) delen met jullie allemaal! :-)

Wat heb ik zeker geleerd:

• zorg voor meer dan voldoende tijd, want als de LLN enthousiast zijn is een strakke planning niet haalbaar én ook niet echt 'muzisch' :-/
• laat de LLN zelf zo min mogelijk materiaal meenemen, want voor je het weet hangen er pennenzakken in de boom en/of basketbalring!
• wees flexibel genoeg om je volgorde aan te passen als er andere activiteiten bezig zijn op de locaties die je voorzien hebt ;-)

In totaal heb ik twee pogingen nodig gehad voor ik het (grootste deel van het) gedichtenpad heb kunnen uitproberen. De tijd die ik kreeg was redelijk beperkt. Ik mocht tijdens een vervanging in een vierde leerjaar in Don Bosco Hoboken gedurende 1,5 lesuur het gedichtenpad uitproberen. Die eerste poging is geen succes geworden, aangezien we met 15' vertraging aan de slag konden (crisissituatie bij één van de leerlingen) én tijdens de speeltijd de leerlingen mee gingen spelen zonder toestemming te vragen i.p.v. bij de les te blijven.

Mijn tweede poging was eind diezelfde week, toen ik mocht vervangen in het andere vierde! Daar kreeg ik de volle namiddag de tijd en wisten de leerlingen op voorhand dat er géén speeltijd zou zijn. En ook al heb ik niet alle locaties kunnen bezoeken, toch was het een superfijne ervaring, zowel voor mij als voor de leerlingen.

In totaal zijn er 8 van de 10 gedichten -mét bijbehorende opdracht- de revue gepasseerd. En hieronder vertel ik het relaas van mijn ervaringen! Oh ja, ik zal ze opnieuw in de volgorde van het 'officiële' gedichtenpad zetten, ook al heb ik mij heel flexibel moeten opstellen omwille van andere schoolactiviteiten en heb ik de volgorde niet kunnen aanhouden.

Locatie 1 - voor de inkom van de school
gedicht: "Marc groet 's morgens de dingen" van Paul van Ostayen

Het beschouwen van het gedicht met de kinderen was heel leuk. Niemand kende het gedicht, en iedereen had er zijn eigen mening over. Ze waren (bijna) allemaal enthousiast toen ze zelf een gedicht mochten schrijven in dezelfde stijl! Ik moet zeggen dat ik verbaasd was over de resultaten. De locatie was ook perfect, lekker rustig, met voldoende plaats voor iedereen om te zitten en te schrijven.

Locatie 1

De originele gedichten hebben de kinderen mee gekregen om bij de vaste juf voor te lezen, maar ik heb wel kopietjes gemaakt en bewaard. :-)

Ik wil jullie alvast dit meesterwerk niet onthouden:

Aleks en Antoni groeten 's middag de dingen.
dag balletje in het halletje
dag autootje met het rode kleurtje
dag brievetje in het brievenbusje
dag kleedje met een leeuwtje
dag stoepje met zand
dag huisje met meisje


Locatie 2 - bij de bouwwerken in de inkom van de school
gedicht: "Huis 2" van Bart Moeyaert

Toevallig zijn ze in de school aan het verbouwen en hangt er al een hele tijd een verbouwingsplattegrond in de inkomhal van de school. Tijdens het beschouwen hadden de LLN snel door dat het om een verbouwd huis ging.
De opdracht om een plattegrond te tekenen van hun eigen huis was toch voor sommigen moeilijk. Ook al had ik ze gewezen op het plattegrond tegen de wand, toch hadden sommigen een vooraanzicht getekend. Dit maakte het 'verbouwen' lastig. Er was ook iets te weinig tijd om tot echt leuke resultaten te komen. Ik zou deze opdracht liever uitgebreider behandelen, bv. binnen een les WerO over bouwen en gebouwen!

Locatie 2

Locatie 3 - speelplaats kleuters
gedicht: "Er springen" van Armand van Assche

Dit was een heel moeilijke opdracht voor de LLN. Op de evaluatie stond ook bij enkelen vermeld dat ze deze opdracht het minst leuk vonden.

Locatie 5

Het was heel vreemd voor hen om zelf een geluid te bedenken dat origineler was dan gewoon gefluit. Tegen dat iedereen eindelijk een geluid gevonden had, was het speeltijd van de kleuters, en was er geen mogelijkheid meer om nog samen te componeren. 
De volgende keer zou ik hier meer tijd willen steken in het aanzetten tot creëren!

Locatie 5 - WC's op de grote speelplaats
gedicht: "Het ergste is als ik..." van Ted van Lieshout
Het gedicht werd op heel veel gelach onthaald! Er konden jammer genoeg maar enkele LLN de situatie spelen, wat voor een aantal onder hen teleurstellend was. Al bij al een leuke opdracht!

Locatie 6 - picknicktafels grote speelplaats
gedicht: "Speelkwartier" van Nicky Janssen, groep 7 BS De Driemaster, Alkmaar

Locatie 6

Als voorbereiding op deze opdracht hadden ze tussen de middag een stuk van het heerlijk hoorspel "De Nachtegaal" van Het Geluidshuis kunnen beluisteren. Toch was het concept 'hoorspel' heel moeilijk. Er werd teveel gewerkt met gebaren en mimiek en te weinig met tekst en geluiden. Aangezien de anderen met hun rug naar de 'spelers' toe zaten, was het voor hen héél moeilijk te volgen en daardoor was het moeilijk om de rust te bewaren. Eén groepje had het concept wel goed door en heeft een fantastisch staaltje hoorspel opgevoerd! Chapeau! :-D

Locatie 7 - fietsenstalling
gedicht: "De ochtend is nog grauw van mist en kou" van Ted van Lieshout

Locatie 7

Het was voor de leerlingen niet gemakkelijk om de rijmstructuur te ontdekken. Dit kan wel liggen in het feit dat ze ook bij de lessen taal vaak moeilijkheden hebben en het voor hen niet evident is om de klanken te herkennen.

Toen ik dan het boek met de beeldsonnetten toonde, werd het wel duidelijker! De titel van het boek "Rond vierkant vierkant rond" hielp hen om het 'ritme' te onthouden. Eens ze de logica door hadden, was het prachtig om hen creatief te zien nadenken over de symbolen die ze zelf zouden gebruiken. Ik had het liefst van al een heel uitgebreid beeldsonnet willen (laten) creëren, maar daar was niet voldoende tijd voor. Het inspireerde mij wel om hier een volledige les aan te besteden!



Locatie 8 - poort speelplaats
gedicht: "Tegelliedje" van Willem Wilmink
Het toeval wil dat diezelfde dag een van de leerlingen van die klas op deze manier over de tegels in de traphal liep. Dat was dan ook meteen een herkenningspunt tijdens het beschouwen van het gedicht! Het gedicht zelf werd goed onthaald en de opdracht was niet meteen duidelijk, maar eens het doel verduidelijkt werd, gingen ze allemaal vlijtig aan de slag! Er zijn een paar hele leuke dansmoves uitgedacht, en zelfs heel goed genoteerd, zodat de anderen het ook vlotjes konden nadoen a.h.v. de uitleg op papier!

Dit was met stip de leukste opdracht voor de LLN, maar wel zeer tijdrovend.

Locatie 8

Locatie 9 - vuilniscontainers
gedicht: "Assepoetster" van Raf Missorten

Locatie 9

Er werd heerlijk gelachen om deze moderne versie van het oude sprookje. De LLN wisten ook snel hoe een sprookje is opgebouwd en vonden het heerlijk om hiermee aan de slag te gaan. Verbazingwekkend hoe inventief sommigen waren bij het aanvullen van de zinnen. De opdracht werd zo positief onthaald dat ik ze nog in andere klassen als tussendoortje heb uitgevoerd, steeds met heel veel enthousiasme van de LLN. Een blijvertje dus! :-)

Jammer dat ik niet de kans had om de hele gedichtenwandeling met een hele klas uit te voeren, maar ik denk dat  gedichten op een korte tijd toch niet optimaal zijn. De wandeling zou langer kunnen duren, als ze ook met andere dingen kan afgewisseld worden, of er een grotere afstand tussen de opdracht-locaties ligt. 

In elk geval heb ik toch wel veel geleerd van deze ervaring én veel inspiratie opgedaan om verder met gedichten te werken in de lessen MuzO!

Evaluatietechniek: Edelstenen uit de schatkist (eigen idee)

Ik had mezelf een speelgoedschatkist aangeschaft voor de evaluatietechniek 'Vuilbak, koffer, schatkist' en daar behoorden -jammer genoeg namaak- edelstenen bij. Dus waarom daar ook niets mee doen? ;-)

Doel: 

evalueren van beleving, proces en/of resultaat, al naargelang gestelde vragen

Doelgroep: 

vanaf de 1e graad 

Werkwijze:

De leerlingen kiezen om beurt een edelsteen uit de schatkist als antwoord op een evaluatievraag. Mogelijke vragen zijn:

• Hoe voelde je je tijdens de opdracht?
• Wat vond je van de samenwerking?
• Wat vond je van de opdracht?
• Wat vind je van je eigen werk?
• Hoe voel je je nu, na de opdracht?
• Wat vond je van de samenwerking?
• Hoe voelde je je bij het bekijken van de werkjes van anderen?

Ze leggen uit waarom ze die kleur en/of vorm hebben gekozen. Aangezien dit te abstract is voor leerlingen van de 1e graad, kan er daar een kleurcode voor de gevoelens afgesproken worden!

Materiaal:

schatkist met edelstenen

Evaluatietechniek: Landschappen

Omdat ik nog iets leuks zocht om de achterkant van mijn evaluatiespel mee te decoreren, dacht ik aan een andere evaluatietechniek: het gebruik van foto's om te evalueren. Ik heb uiteindelijk voor foto's van landschappen gekozen (misschien omdat ik zelf ook graag natuurlandschappen fotografeer).

doel:
beleving en/of proces evalueren

doelgroep:
vanaf 2e graad (omdat het vrij abstract is)

werkwijze:
De leerlingen krijgen na de les/activiteit een bord te zien met allerlei landschapsfoto's. De leerlingen verwoorden hun muzische proces of welbevinden aan de hand van een landschap.

materiaal:
allerlei uiteenlopende landschapsfoto's

Natuurlijk kunnen de foto's ook op het bord getoond/gehangen worden, als losse afbeeldingen (best gelamineerd) of in een waaier gestoken worden.

Evaluatietechniek: Spelbord evaluatie (eigen idee)

Zoals ik in een van de vorige berichten reeds zei, was het de bedoeling om zelf twee evaluatietechnieken te bedenken in het thema "spelen". De dobbelstenen had ik al, maar natuurlijk kan ook een echt "spel" niet ontbreken.
Vandaar kwam ik op het idee om een spelbord te ontwikkelen met gekleurde vakjes en bijbehorende vragenkaarten!

doel: beleving, proces en resultaat evalueren

doelgroep: vanaf 2e graad

werkwijze:

• De leerlingen gooien om beurten met de dobbelsteen. 
• Ze verzetten de pion het aantal vakjes dat de dobbelsteen aangeeft.
• Ze nemen het bovenste vragenkaartje van de kleur waar ze op terecht komen:
• oranje -> proces
• groen -> welbevinden
• blauw -> resultaat
• De leerling leest de vraag luidop voor en geeft er een antwoord op, dan is de volgende aan de beurt.
• Aangezien het spelbord 'oneindig' is, kan je blijven doorgaan tot iedereen aan de beurt is geweest.

materiaal:
spelbord, 1 pion, vragenkaartjes, dobbelsteen

Variant: je kan ook de leerlingen in groepjes onderling laten evalueren. Je verziet dan bovenstaand materiaal per groepje! Dit is handig bij grote klassen of bij groepswerk.

De vragen van de kaartjes vind je hier!

Muzofolio, muzo-map of muzen-box

Ik vind het persoonlijk heel belangrijk dat al het (muzisch) werk van de leerlingen bewaard blijft. Dit kan in een muzo-map of muzen-box die ze ook mee naar huis krijgen. 

Net zoals wij in de opleiding hebben gedaan, vind ik het nog belangrijker dat elke leerling zijn muzische groei kan bijhouden gedurende de lagere school. Hiervoor zou ik -als de collega's er ook achter staan natuurlijk- een muzofolio opstarten die gedurende de hele lagere school mee overgaat naar de volgende klas. Hier kunnen foto's en bewijsmateriaal verzameld worden, de evaluatiebladen mee in gestoken worden en de leerlingen nog eigen ideeën of bedenkingen aan toevoegen.
Ook de leerkracht werkt mee door reacties te geven op het werk en op de reflecties van de leerling. Op die manier vormt het portfolio een overzicht van jarenlang muzische vorming en evolutie.

 

Voorbeeld Lutgard Blondeel

In 'Zeppelin' staat het duidelijk beschreven : 'Een portfolio is een doelgerichte verzameling van werk van een leerling, waarin inspanningen, vooruitgang en verwezenlijkingen aangetoond worden ...  De portfolio omvat duidelijke bewijzen van zowel de reflectie van de leerling over diens eigen prestaties als de bemerkingen van de leerkracht op het werk en op de reflectie van de leerling. '

 

Voorbeeld Kelsey Van Den Driessche

Het is meteen een kans om met foto's het beeldend werk in 3 dimensies te 'bewaren', want in een gezin met een aantal kinderen is het niet altijd gemakkelijk om al die werkjes bij te houden. Een foto laat toch een herinnering na van een beeldend werk.

De jongste leerlingen kunnen nog niet schrijven in het portfolio, maar er wel een impressie in tekenen.  De leerkracht kan een korte zin of enkele woorden noteren die van belang zijn.

Voorbeeld Krizia De Meester

Ik heb nog geen voorbeeld van een muzofolio of muzo-map uitgewerkt (behalve die van mezelf gedurende de opleiding dan) omdat ik het belangrijk vind dat de leerlingen zelf hun stempel erop mogen drukken. Wat ik wel leuk vind is dat er aan de voorkant plaats is om iets in de kijken te zetten waar ze echt trots op zijn en dat er met een kaft en losse bladeren gewerkt wordt, zodat er gemakkelijk dingen bijgestoken of verstoken kunnen worden!

Voorbeeld van Liesann Van Mol

Bronnen:
Muzofolio Lutgard Blondeel - http://muzofoliolutgardeblondeel.blogspot.be/p/evaluatiekoffer.html
Muzofolio Liesann Van Mol - http://muzofolioliesannvanmol.blogspot.be/p/evaluatiekoffer.html
Muzofolio Kelsey Van Den Driessche - http://muzokelseyvandendriessche.blogspot.be/2013/12/muzisch-evalueren-doe-je-zo-10.html
Muzofolio Krizia De Meester - http://muzokriziademeester.blogspot.be/p/evaluatiekoffer.html

Evaluatietechniek: De 40 buiten van Donald Duck (eigen idee)

Bij het uitwerken van een gevoelens-waaier wou ik -vooral voor de 1e graad- met afbeeldingen werken i.p.v. met woorden. Zo is het voor hen ook bruikbaar nog vóór ze vlot (moeilijke woorden) kunnen lezen!

Tijdens het zoeken stootte ik op deze fantastische afbeelding met de "40 buien van Donald Duck". Ik heb de afbeeldingen afzonderlijk uitgeknipt en op stoken papier gekleefd en geplastificeerd. Daarna heb ik ze aan een ring bevestigd die gemakkelijk open en dicht kan, zodat er voor het eerste leerjaar minder buien ter beschikking zijn.

Doel: 

belevingsevaluatie / procesevaluatie

Doelgroep: 

vanaf de 1e graad 

Werkwijze:

De leerlingen kiezen om beurt uit de waaier wat hun gevoel/bui was gedurende de les (of na de les).

Materiaal:

Waaier met de 40 verschillende buien van Donald Duck. 

PS: je kan natuurlijk ook de afbeelding op A3-formaat afdrukken en lamineren zodat ze daarop kunnen aanwijzen!