Hoe maak ik een Dada-gedicht?

Domein: 
Beeld / Woord

Onderwerp:
Paul van Ostaijen en het dadaïsme

Techniek:
Collage / Poëzie schrijven

Bouwste(e)n(en): 

• Beeld: compositie 
• Woord: woordbeeld

Algemeen doel:
De leerlingen creëren een dada-gedicht door middel van een collage van woorden en zinnen uit oude tijdschriften.

Lesverloop:
Sfeerschepping:
Leerkracht leest de gedichten "Marc groet 's ochtends de dingen" en "Boem Paukeslag!" expressief voor.

Beschouwen:
Leerkracht toont de gedichten op het bord en bespreekt zowel de inhoud als de lay-out.

Aanzetten tot creëren / Exploreren & experimenteren:
Leerkracht overloopt de kenmerken van het dadaïsme:

•  Doorbreken grammaticale regels.
•  Verwaarlozen leestekens.
•  Naast / bij elkaar zetten van elementen zonder verband.
•  Doorbreken van gekende genres.
•  Uitbuiten van klanken.

Leerkracht leest gedicht voor "Hoe maak ik een Dada-gedicht" van Tristan Tzara:

Neem een krant.

Neem een schaar.

Kies uit de krant een artikel dat ongeveer de lengte heeft die je aan het gedicht wilt geven.

Knip het artikel uit.

Knip vervolgens alle woorden uit die in het artikel staan en doe ze in een hoge hoed.

Schud voorzichtig.

Trek één voor één de knipsels uit de hoed.

Schrijf de woorden zorgvuldig over in de volgorde waarin ze uit de hoed gekomen zijn.

Het gedicht zal op u lijken

En u zult zien, u bent een ongelooflijk origineel schrijver met feeling, hoewel miskend door het volk….

Tristan Tzara (1896 - 1963)

Creëren:

• De lln krijgen een schaar en een aantal oude tijdschriften. Ze mogen kiezen of ze in duo of individueel werken.
• De lln doorbladeren de tijdschriften en knippen alle woorden, zinnen, letters, ... uit die hen aanspreken, zonder specifiek op zoek te gaan naar woorden of letters. Ze moeten zich laten lijden door hun gevoel bij wat ze zien.
• Als ze voldoende woorden en/of zinnen hebben verzameld, leggen ze het gedicht eerst op de ondergrond (karton met minimale grootte A4, maximale grootte A3) om de volgorde en de lay-out te bepalen. Er kan nog eventueel gezocht worden naar ontbrekende woorden om de tekst te vervolledigen.
• Als het gedicht de juiste inhoud en vorm heeft, wordt eerst de ondergrond versierd met patch-papier of patroonpapier om de sfeer van het gedicht weer te geven.
• Daarna wordt het gedicht op de versierde ondergrond gekleefd met lijm.
• Er kunnen eventueel afbeeldingen toegevoegd worden om het visuele aspect te versterken.

Toonmoment & evaluatie:
De gedichten worden aan het bord gehangen en de leerlingen mogen om beurt -als ze willen- hun gedicht expressief komen voordragen.